Xe máy là một trong những phương tiện di chuyển phổ biến hiện nay. Một chiếc xe hoạt động tốt thường dựa vào các yếu tố khác nhau. Đặc biệt, để xe có thể hoạt động ổn định, bạn tuyệt đối không được bỏ qua bộ cảm biến nhiệt độ nước làm mát xe máy nhé. Vậy bộ phận cảm biến này có cấu tạo ra sao? Cách thức hoạt động theo nguyên lý nào? Cùng OKXE tìm hiểu qua bài viết sau đây nhé.
Cảm biến nhiệt độ nước làm mát xe máy là gì?
Cảm biến nhiệt độ nước làm mát (ECT- Engine Coolant Temperature)là một trong những loại cảm biến quan trọng. Bộ cảm biến này sẽ giúp bảo vệ động cơ xe máy, nâng cao hiệu quả làm việc và giúp cho động cơ hoạt động ổn định hơn.
Cảm biến nhiệt độ nước làm mát có chức năng gì?
Cảm biến nhiệt độ nước làm mát là thành phần không thể thiếu của các động cơ xe máy. Bộ phận này sẽ gửi tín hiệu về ECU (bộ điều khiển điện tử) thông qua những hiệu chỉnh sau:
Hiệu chỉnh góc đánh lửa sớm
Khi nhiệt độ động cơ thấp, ECU sẽ thực hiện hiệu chỉnh thông qua việc tăng góc đánh lửa sớm. Khi đó nhiệt độ động cơ cao, ECU sẽ điều khiển giảm góc đánh lửa sớm.
Hiệu chỉnh thời gian phun nhiên liệu
Khi nhiệt độ của động cơ thấp, ECU sẽ thực hiện chức năng điều khiển tăng thời gian phun nhiên liệu. Khi nhiệt độ động cơ cao, ECU sẽ điều khiển để giảm thời gian phun nhiên liệu, để dòng máy hoạt động được hiệu quả hơn.
Điều khiển quạt sử dụng mát
Một trong những chức năng quan trọng của cảm biến nhiệt độ nước làm mát là điều khiển quạt làm mát. Khi nhiệt độ nước làm mát đạt xấp xỉ 80-87, động cơ sẽ được làm mát bởi bộ điều khiển để động cơ quay với tốc độ thấp. Trong trường hợp nhiệt độ nước làm mát đạt 95-98, bộ điều khiển quạt mát sẽ được hiệu chỉnh quay nhanh.
Điều khiển tốc độ không tải
Khi động cơ vừa được khởi động, động cơ sẽ có nhiệt độ thấp. Bộ điều khiển van không tải sẽ mở rộng hơn so với bình thường đồng thời chạy ở tốc độ không tải nhanh. Việc thay đổi này nhằm mục đích hâm nóng động cơ. Ngoài ra, nó còn giúp giảm ma sát giữa các động cơ giúp chúng ổn định nhiệt độ và vận hành an toàn.
Điều khiển chuyển số
ECU điều khiển hộp số tự động, sử dụng thêm tín hiệu cảm biến nhiệt độ nước làm mát để điều khiển chuyển số. Nếu nhiệt độ nước làm mát còn thấp, ECU sẽ điều khiển hộp số dạng tự động để ổn định mức nhiệt và ngược lại.
Ngoài những chức năng trên, cảm biến nhiệt độ nước làm mát còn có một số chức năng khác. Cụ thể: thực hiện việc báo lên đồng hồ báo nhiệt độ nước xe làm mát, điều khiển hệ thống kiểm soát khí xả, điều khiển hệ thống phun nhiên liệu. Trong trường hợp nhiệt độ nước làm mát quá cao, cảm biến ECT sẽ điều khiển quá trình ngắt tín hiệu điều hoà không khí AC.
Hiện nay, một số dòng xe thường được trang bị thêm cảm biến đo nhiệt độ nước làm mát. Khi nước nóng tới ngưỡng, quạt hút gió sẽ được khởi động rồi tản nhiệt phía sau của két nước. Điều này sẽ giúp giảm nhiệt độ nước nhanh hơn. Vậy cảm biến nhiệt độ nước làm mát xe máy hoạt động ra sao và có cấu tạo như thế nào? Cùng OKXE tìm hiểu phần tiếp theo nhé.
Cảm biến nhiệt độ nước làm mát có cấu tạo thế nào?
Về cấu tạo, cảm biến nhiệt độ nước làm mát có dạng trụ rỗng với ren ngoài. Bên trong có lắp một nhiệt điện trở có hệ số nhiệt điện trở âm. Khi nhiệt độ thấp điện trở sẽ tăng lên và ngược lại. Thực chất, ECT là dòng cảm biến có nhiệm vụ và chức năng đa dạng nhưng cấu tạo vô cùng đơn giản. Cấu tạo này giúp việc vận hành cảm biến, việc phối hợp với ECU trở lên nhanh chóng, thuận tiện và chính xác.
Cảm biến nhiệt độ nước làm mát có nguyên lý hoạt động ra sao?
Nguyên tắc chung
Về nguyên lý hoạt động, cảm biến ECT nằm trong khoang nước của động cơ. ECT sẽ tiếp xúc trực tiếp với nước của động cơ. Do đó chúng bắt buộc phải cấu tạo một nhiệt điện trở với hệ số nhiệt điện trở âm. Khi nhiệt độ nước làm mát thấp, điện trở cảm biến sẽ cao. Ngược lại, khi nhiệt độ nước làm mát cao, điện trở cảm biến sẽ thấp.
Điện áp 5V là mức mà điện trở trong cảm biến ECT sẽ nhận. Đặc biệt, chúng có giá trị không đổi theo nhiệt độ. Như vậy, việc cấu tạo thành một cầu phân áp sẽ xuất phát từ mức điện trở chuẩn và nhiệt điện trở trong cảm biến nhiệt độ nước làm mát. Điểm giữa cầu của điện áp sẽ vận hành khi được đưa đến bộ chuyển đổi ADC.
Những điều cần lưu ý
- Trong trường hợp nhiệt độ động cơ thấp, điện trở cảm biến sẽ có giá trị cao. Điều này đồng nghĩa với việc điện áp gửi đến bộ biến đổi ADC lớn. Lúc này tín hiệu điện áp được chuyển hoá thành một dãy xung vuông. Sau đó chúng được giải mã và gửi kết quả đến ECU thông báo về việc động cơ đang lạnh.
- Nếu động cơ có nhiệt độ cao, điện trở cảm biến và điện áp sẽ giảm. Khi đó quá trình chuyển hóa sẽ báo cho bộ xử lý biết rằng động cơ đang nóng. Qua đó ECU sẽ có những điều khiển thích hợp để vận hành động cơ an toàn và hiệu quả.
Qua những chia sẻ trên, OKXE hy vọng những kiến thức nhỏ này sẽ giúp bạn định hình được bộ phận cảm biến nhiệt độ nước làm mát xe máy. Bạn nghĩ sao về loại cảm biến này? Hãy để lại bình luận để OKXE và mọi người cùng biết nhé.
